Kan Hastalıkları
Kan hastalıkları, hayati sıvı olarak adlandırdığımız kan ile ilgili çeşitli sorunlar nedeniyle ortaya çıkan rahatsızlıkların genel adıdır. Kanın, vücutta gerçekleştirmesi gereken işlevleri tam veya doğru olarak yerine getirememesi, bu hastalıkların oluşmasına yol açar. Organların beslenmek ve yenilenmek için ihtiyaç duydukları maddeleri taşıma görevini üstlenen bu hayati sıvının işlevlerini yerine getirememesi, pek çok organda rahatsızlıkların yaşanmasına neden olur.
Kan Hastalıklarının Sınıflandırılması
Anemiler
Anemi, hemoglobin eksikliği nedeniyle en sık karşılaşılan kan hastalıklarından biridir. Aneminin pek çok farklı türü bulunmaktadır. Anemilerin başlangıç safhasında belirtiler genellikle hafiftir ve çoğu zaman fark edilmeyebilir. Hastalık ilerledikçe semptomlar artar ve fark edilmesi daha kolay hale gelir. Genellikle sürekli uyku hali ve çabuk yorulma gibi belirtiler görülebilir. Ayrıca, daha solgun bir yüze sahip olunması da mümkündür.
Anemi çeşitlerini maddeler halinde değerlendirebiliriz:
- Demir Eksikliği Anemisi: Vücutta bulunan demir miktarının, ihtiyaç duyulan hemoglobin yapımı için yeterli gelmemesi durumunda ortaya çıkar. Yorgunluk hissi en belirgin özelliğidir. Ayrıca ciltte, diş etlerinde, tırnak yataklarında ve göz kapaklarında solgunlaşma görülür. Bu kişilerde yiyecek olmayan toprak ve kil gibi maddelere karşı iştah duyulabilir. Kan tahlilleri ile bu durum anlaşılabilir.
- Pernisiyöz Anemi: Vücutta kırmızı kan hücrelerinin normal olarak yapılması için ihtiyaç duyulan B12 vitamini eksikliğinden kaynaklanır. Çoğunlukla kalıtsaldır. Bu rahatsızlığa sahip kişilerde çalışma dayanıklılığının azalması ve kalp atışlarının hızlanması görülebilir. Ayrıca iştahsızlık, hafıza kaybı, depresyon ve elde-ayaklarda duyu azalması gibi sorunlar da yaşanabilir.
- Folik Asit Anemisi: B vitamini eksikliğinde görülen bir anemi türüdür. Başlangıç safhasında anlaşılması güçtür. Kilo kaybı ve ishal en belirgin belirtileridir. Yine bu tür anemilerde de çalışma dayanıklılığının azalması, çabuk yorulma ve kalp atışlarının artması söz konusudur.
- Orak Hücre Hastalığı: Kırmızı kan hücrelerinin esnek ve yuvarlak olmak yerine sertleşmesi ve orak şekline girmesi sonucu oluşur. Bu durum vücutta ağrıların oluşmasına neden olur. Özellikle yorgunluk, nefessiz kalma, kalp atışlarının hızlanması, büyüme ve gelişmenin azalması, bacakların alt kısımlarında meydana gelen cilt ülseri ve hatta retina etkilenmesi sonucu görme problemleri ortaya çıkabilir. Bu kan hastalığının kalıtsal olduğu görülmektedir.
Lösemiler
Lösemi, kemik iliği ve lenf sistemi dahil kan yapan dokularda meydana gelen bir kanser türüdür. Bu durumda, kişide anormal derecede büyük miktarlarda akyuvar oluşumu görülür. Bu akyuvarların kemik iliğinde, lenf sisteminde ve kanda yüksek konsantrasyona ulaşması ve birikmesi, hayati önemdeki organların fonksiyonlarını bozabilir. Sağlıklı kan hücrelerinin oluşumuna da engel olur ve bu sebeple kişinin ölümüne neden olabilir.
Lösemi, hem kadın hem de erkeklerde akut ve kronik özellikler taşıyabilir. Hastalığın seyri ve ilerleyişine göre farklı tiplerde olabilir. Lösemiler kendi içinde üç sınıfa ayrılır: lenfositik, miyelojen ve monositik.
- Lenfositik Lösemi: Lenf sisteminde ve ilikte üretilen lenfositlerle ilgili bir rahatsızlıktır.
- Miyelojen Lösemi: Kemik iliğinde yapılan granülositlerle ilgili bir rahatsızlıktır.
- Monositik Lösemi: Kemik iliğinin akyuvarları olan monositlerle ilgili bir rahatsızlıktır.
Lenfomalar
Lenf sistemi kanserleri olarak adlandırılan lenfomalar, çok geniş bir alana yayılmış kan hastalıkları çeşididir. Bilinen en belirgin özelliği lenf düğümlerinin büyümesidir.
Kemik İliği Büyüme Bozuklukları
- Polycythemia Vera: Kemik iliğinin fazla sayıda kan hücresi üretmesi sonucu meydana gelen bir hastalıktır. Bu durumda kişide güçsüzlük, kaşıntı, baş dönmesi, yüz ve elde kızarıklık, karnın sol üst kısmında ve başta doluluk hissi görülür.
- Multipl Myelom: İlikte bulunan ve plazma hücresi denilen akyuvarların kontrolsüz olarak çoğalmasına neden olan bir hastalıktır. Bu hücrelerin büyüyerek ilikte fazla yer kaplaması, kemiklerin zayıflamasına neden olur ve bu durum özellikle sırt ve kaburga bölgesinde bulunan kemiklerin daha hassas hale gelerek kolayca kırılmasına yol açar.
Kanama Bozuklukları
- Hemofili: Pıhtılaşma sorunları nedeniyle ortaya çıkan kalıtsal hastalıklardır. Hemofili A ve Hemofili B türleri bulunur. Yaygın olarak görülen Hemofili A, pıhtılaşma faktörü VIII yetersizliği olarak tanımlanır. Hemofili B ise faktör IX eksikliğinden kaynaklanır. Derin ve büyük çürüklerin oluşması, mafsallarda iç kanama nedeniyle ağrı ve şişlik, idrarda veya dışkıda kan görülmesi, kesik veya yaralardan sonra uzun süreli kanama, hemofilinin genel belirtileridir.
- Von Willebrand Hastalığı: Kronik kanama bozukluğu olarak tanımlanır. Bu hastalıkta trombosit toplanması ve pıhtı formasyonu bozulur. Burun kanamaları, kadınlarda aylık kanamanın fazla olması, kolayca çürük oluşması, dışkıda siyah ve katransı görünümde kan gelmesi bu rahatsızlığın en bilinen belirtileridir.
Görüldüğü üzere, kan hastalıkları pek çok farklı özelliğe sahip olabilmektedir. Her ne kadar bazıları hafif seyirli olsa da, ilerlemesi ve tedavi edilmemesi durumunda ciddi rahatsızlıklara neden olabilir. Bu sebeple, belirtilerin görülmesi durumunda doktor muayenesi ve tedavisi şarttır.
|
Kan hastalıkları nelerdir sorusunu sorduğumda, anemiler, lösemiler, lenfomalar, kemik iliği büyüme bozuklukları ve kanama bozuklukları gibi çeşitli grupların olduğunu öğrendim. Her birinin kendi içerisinde farklı türleri ve belirtileri var. Bu hastalıkların tedavi edilmesi gerektiğini anladım.
Cevap yazCeysu,
Kan Hastalıkları konusunda edindiğin bilgiler oldukça önemli. Gerçekten de anemiler, lösemiler, lenfomalar gibi gruplar, kendi içlerinde farklı türlere ayrılmakta ve her birinin kendine özgü belirtileri bulunmaktadır.
Belirtiler ve Tanı açısından, bu hastalıkların erken teşhisi büyük önem taşıyor. Örneğin, anemi genellikle yorgunluk ve halsizlik ile kendini gösterirken, lösemi daha ciddi belirtilerle ortaya çıkabilir.
Tedavi Yöntemleri ise hastalığın türüne ve evresine göre değişiklik gösterir. Kemoterapi, radyoterapi, ilaç tedavisi gibi yöntemler uygulanabilir. Bu nedenle, düzenli kontroller ve doktor tavsiyeleri çok önemlidir.
Bu konudaki farkındalığın, hastalıkların erken teşhisi ve tedavisi açısından çok değerli. Sağlığını korumak için bilgilenmeye devam etmeni öneririm.
Kan hastalıkları hakkında bilgi verirken, kanın işlevlerini yerine getirememesi sonucu pek çok organda rahatsızlıkların yaşanmasından bahsediliyor. Peki, bu rahatsızlıkların başlangıç safhasında belirtiler genellikle hafif olduğu için nasıl fark edilebilir? Ve aneminin pek çok farklı türü bulunduğu söyleniyor; bu türlerin belirtileri arasında farklar nelerdir? Ayrıca, orak hücre hastalığı kalıtsal olduğu belirtilmiş; bu hastalık için önleyici olarak neler yapılabilir? Lösemiler ise kan yapan dokularda meydana gelen bir kanser türü olarak tanıtılmış; bu durumda erken teşhis için hangi belirtiler dikkate alınmalıdır?
Cevap yazBalamir,
Kan hastalıklarının başlangıç safhasında belirtiler genellikle hafif olabilir ve bu nedenle fark edilmesi zor olabilir. Yorgunluk, halsizlik, solgunluk, baş dönmesi ve nefes darlığı gibi belirtiler aneminin erken belirtilerindendir. Bu belirtiler genellikle günlük yaşamı etkileyen ama fazla dikkat çekmeyen semptomlar olduğu için göz ardı edilebilir. Bu nedenle, bu tür belirtileri yaşayan bireylerin bir sağlık profesyoneline danışması önemlidir.
Anemi türleri arasında belirtiler farklılık gösterebilir. Örneğin, demir eksikliği anemisinde tırnaklarda kırılganlık, ağız kenarlarında çatlaklar ve dilde ağrı gibi belirtiler olabilir. B12 vitamini eksikliğine bağlı anemide ise elde ve ayaklarda karıncalanma, denge problemleri ve hafıza sorunları gibi nörolojik belirtiler görülebilir.
Orak hücre hastalığı kalıtsal bir hastalık olduğu için, önleyici olarak genetik danışmanlık almak önemlidir. Hastalığın taşıyıcısı olan bireylerin eş seçiminde dikkatli olmaları, çocuk sahibi olma konusunda bilinçli kararlar alabilmeleri adına önem taşır. Ayrıca, taşıyıcı ailelerde prenatal (doğum öncesi) tanı yöntemleri uygulanarak hastalığın önlenmesi mümkün olabilir.
Lösemiler için erken teşhis çok önemlidir. Sürekli yorgunluk, sık enfeksiyonlar, kilo kaybı, lenf bezlerinde şişlik, kanama ve morarma kolaylığı, kemik ve eklem ağrıları gibi belirtiler dikkate alınmalıdır. Bu belirtiler fark edildiğinde en kısa zamanda bir doktora başvurulmalıdır.
Sağlıklı günler dilerim.