Kan TransfüzyonuKan transfüzyonu, bir kişiden başka bir kişiye damar içi yoluyla kan transfer edilmesi işlemidir. Bu yaygın ve güvenli uygulama, genellikle ciddi cerrahi operasyonlar veya yaralanmalar sonucu kaybedilen kanı geri kazandırmak amacıyla yapılır. Ayrıca, vücudun yeterli kan üretemediği bazı hastalık durumlarında da kan transfüzyonu uygulanabilir. Kan Transfüzyonu SüreciKan transfüzyonu esnasında, damarınıza küçük bir iğne yardımıyla damar içi yol açılarak sağlıklı kan verilir. Prosedür, ihtiyacınız olan kan miktarına bağlı olarak genellikle 1 ila 4 saat arasında sürer. Kan transfüzyonu oldukça yaygındır. Örneğin, sadece Amerika Birleşik Devletleri'nde her yıl yaklaşık 5 milyon kişi kan transfüzyonuna ihtiyaç duyar. Kan transfüzyonu çoğunlukla sorunsuz uygulanır; ancak zaman zaman ciddi olmayan komplikasyonlar görülebilir ve nadiren hayati problemlere yol açabilir. Kan ve GörevleriKalp, arterler ve damarlar ağı yoluyla vücuda kan pompalar. Kan, organ ve dokulara oksijen ve gerekli besinleri taşıyarak hayati görevleri yerine getirir. Sağlıklı ve yeterli kana sahip olmak, genel sağlığınız için son derece önemlidir. Kan, kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri, pıhtı hücreleri (trombositler) ve plazma gibi farklı bileşenlerden oluşur. Kan, bütün halinde transfer edilebildiği gibi, bu bileşenlerden sadece biri de transfer edilebilir. Örneğin, bazı hastalık durumlarında sadece plazma verilebilir. Kan GruplarıHer bireyde A, B, AB veya O kan gruplarından biri bulunur. Ayrıca, kan grupları Rh pozitif (Rh+) veya Rh negatif (Rh-) olabilir. Kan transfüzyonu için kullanılan kanın, alıcının kendi kan grubuyla uyumlu olması gerekir. Eğer uyumlu değilse, ciddi komplikasyonlar meydana gelebilir. O grubu kan, hemen hemen herkes için güvenilirdir ve bu gruptaki kişiler "evrensel donör" olarak adlandırılır. Nüfusun %40'a yakını O grubu kana sahiptir. Acil durumlarda, test etmeye vakit olmadığında O grubu kan kullanılır. AB grubu kan ise "evrensel alıcı" olarak adlandırılır ve her tip kanı alabilirler. Eğer Rh pozitif bir kanınız varsa, hem Rh pozitif hem de Rh negatif kan alabilirsiniz. Ancak, Rh negatif kanınız varsa sadece Rh negatif kan alabilirsiniz. Kan BankalarıKan bankaları, kan toplar, stoklar ve test eder. Toplanan tüm kanlar, HIV ve diğer enfeksiyonlar açısından test edilerek sağlıklı olduklarından emin olunur. Ayrıca, kan bankalarından verilen kanların, alıcı kişinin kan grubuna uyup uymadığı da takip edilir. Kan transfüzyonu için hazırlık amacıyla, bazı kan bankaları kandaki beyaz kan hücrelerini ayırır. Bu işleme "beyaz kan hücresi azaltma" denir. Seyrek de olsa, bazı kişilerde beyaz kan hücrelerine karşı alerji olabilir. Bu hücreleri azaltmak, alerji riskini de düşürür. Bütün kan transfüzyonları yabancılardan yapılmaz. Eğer aylar sonrasına planlanmış ciddi bir cerrahi operasyonunuz varsa, doktorunuz sizin kendi kanınızı önceden alarak ameliyat sırasında ihtiyaç duyulduğunda kullanabilir. Bu, yabancı bir kişinin kanını kullanmaktan daha güvenilirdir. Bu işlem için önceden bir ya da iki kez kanınız alınarak kan bankasında ameliyata kadar muhafaza edilir. Kan Transfüzyonu AlternatifleriAraştırmacılar, yapay yollarla kan üretmenin yollarını aramaktadır. Ancak şu anda, kana alternatif herhangi bir insan yapımı ürün bulunmamaktadır. Buna rağmen, kanın bazı bileşenlerinin yaptığı işlevleri yerine getirebilen ilaçlar üretilmiştir. Örneğin, böbrek problemleri olan kişilerde kırmızı kan hücrelerini artıran "erythropoietin" adlı bir ilaç bulunmaktadır. Bu sayede böbrek hastaları daha seyrek kan transfüzyonuna ihtiyaç duymaktadır. Cerrahlar, her geçen gün gelişen tıp teknolojisi sayesinde ameliyatlarda giderek daha az kan kaybına yol açmakta, bu da kan transfüzyonu ihtiyacını azaltmaktadır. |
.jpg "Büyük ve Küçük Kan Dolaşımı")
Kan transfüzyonu sürecinde damarıma giren iğneden korkmam normal mi? Bu işlem gerçekten ağrılı mı? Ayrıca, kan bankalarından gelen kanın güvenli olduğuna nasıl emin olabilirim?
Cevap yazSevgili Nezâket,
Damarına giren iğneden korkman normal mi?
Evet, damarına giren iğneden korkman son derece normal. Birçok insan bu tür işlemlerden önce kaygı hissedebilir. Bu korku, genellikle bilinmeyenden ya da daha önce yaşanmış olumsuz deneyimlerden kaynaklanabilir.
İşlem gerçekten ağrılı mı?
Kan transfüzyonu sürecinde damarına iğne girerken hafif bir ağrı hissedebilirsin, ancak bu ağrı genellikle çok kısa sürelidir. Sağlık personeli bu tür durumlarda seni rahatlatmak ve işlemi olabildiğince ağrısız hale getirmek için elinden geleni yapar.
Kan bankalarından gelen kanın güvenli olduğuna nasıl emin olabilirim?
Kan bankalarından gelen kan, birçok test ve kontrol aşamasından geçerek hastalara ulaşır. Bu testler, kanın enfeksiyonlar ve diğer hastalıklar açısından güvenli olduğunu sağlar. Bu nedenle, kan bankalarından gelen kanın güvenli olduğundan emin olabilirsin.
Umarım bu bilgiler seni biraz rahatlatır, sağlıklı günler dilerim.