Erkeklerde makattan kan gelmesi ne anlama gelir?

Makattan kan gelmesi (rektal kanama), erkeklerde sık karşılaşılan ve ciddiye alınması gereken bir semptomdur. Bu durum, basit bir sorundan hayatı tehdit eden hastalıklara kadar geniş bir yelpazede nedenlere bağlı olabilir. Kanamanın rengi, miktarı ve eşlik eden diğer belirtiler, altta yatan nedene dair önemli ipuçları verebilir. Aşağıda, makattan kan gelmesinin olası nedenleri ve yapılması gerekenler detaylandırılmıştır.

Makattan gelen kanın nedeni, genellikle sindirim sisteminin alt kısımlarındaki (kalın bağırsak, rektum, anüs) bir problemle ilişkilidir. En yaygın nedenler şunlardır:

• Hemoroid (Basur): Anüs bölgesindeki damarların genişlemesi ve şişmesidir. Özellikle dışkılama sırasında parlak kırmızı renkte kanama ve ağrı yaygındır. Tuvalette uzun süre oturma, kabızlık ve ıkınma hemoroid riskini artırır.
• Anal Fissür: Anüs çevresindeki deride oluşan küçük yırtıklardır. Genellikle sert ve büyük dışkının geçişi sırasında oluşur. Keskin bir ağrı ve parlak kırmızı kanama ile kendini gösterir.
• Divertiküler Hastalık: Kalın bağırsak duvarında oluşan küçük keseciklerdir (divertikül). Bu keseciklerin iltihaplanması (divertikülit) durumunda şiddetli karın ağrısı, ateş ve kanama görülebilir.
• Kolit: Kalın bağırsağın iltihabıdır. Enfeksiyonlar (bakteriyel, viral), inflamatuar bağırsak hastalıkları (Ülseratif Kolit, Crohn Hastalığı) veya iskemik kolit (bağırsağa giden kan akımının azalması) nedeniyle oluşabilir. Kanlı ishal, karın krampları ve ateş eşlik edebilir.
• Kolorektal Polipler veya Kanser: Kalın bağırsak veya rektumda oluşan anormal doku büyümeleridir. Polipler genellikle iyi huylu olsa da, bazı türleri zamanla kansere dönüşebilir. Makattan kanama, özellikle 50 yaş üstü bireylerde kolorektal kanserin en önemli erken belirtilerinden biridir. Dışkılama alışkanlığında değişiklik, karın ağrısı ve açıklanamayan kilo kaybı gibi diğer semptomlarla birlikte görülebilir.
• Üst Gastrointestinal Sistem Kanamaları: Mide veya onikiparmak bağırsağı ülseri gibi üst sindirim sistemindeki bir kanama, sindirim sürecinden geçtiği için dışkıyı siyah, katran gibi (melena) yapabilir. Bu acil bir tıbbi durumun işaretidir.
• Diğer Nedenler: Rektal yaralanmalar, bazı ilaçların yan etkileri veya nadir görülen damarsal anomaliler.

Aşağıdaki durumlardan herhangi biri söz konusuysa, vakit kaybetmeden bir doktora (Genel Cerrahi veya Gastroenteroloji uzmanı) başvurulması hayati önem taşır:

• Kanama bol miktarda veya durmak bilmiyorsa.
• Baş dönmesi, baygınlık hissi, halsizlik veya bayılma gibi kan kaybı belirtileri varsa.
• Kanama siyah veya katran renginde dışkı ile birlikteyse.
• Şiddetli karın ağrısı veya krampları eşlik ediyorsa.
• Ateş, bulantı veya kusma varsa.
• Kilo kaybı veya dışkılama alışkanlıklarında sürekli bir değişiklik varsa.
• 50 yaşın üzerindeyseniz veya ailenizde kolorektal kanser öyküsü varsa.

Doktorunuz öncelikle detaylı bir tıbbi öykü alacak ve fizik muayene yapacaktır. Tanı koymak için aşağıdaki testler istenebilir:

• Rektal Tuşe Muayenesi
• Dışkıda Gizli Kan Testi
• Kolonoskopi: En sık kullanılan ve en etkili yöntemdir. İnce, esnek bir tüp ile kalın bağırsağın içi görüntülenir, polip varsa alınır, biyopsi yapılır.
• Sigmoidoskopi
• Görüntüleme Yöntemleri (Bilgisayarlı Tomografi, MR)

Tedavi, kanamanın nedenine bağlı olarak değişiklik gösterir:

• Hemoroid ve anal fissürler genellikle diyet değişiklikleri (lifli gıda artışı), ilaçlar ve sıcak su oturma banyoları ile tedavi edilir. İlerlemiş vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
• Enfeksiyon kaynaklı kolitlerde antibiyotik tedavisi uygulanır.
• İnflamatuar bağırsak hastalıklarında bağışıklık sistemini düzenleyici ilaçlar kullanılır.
• Polipler kolonoskopi sırasında çıkarılır.
• Kolorektal kanser tanısı konulursa, cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi gibi tedaviler uygulanır.

Makattan kan gelmesi asla göz ardı edilmemesi gereken bir belirtidir. Her ne kadar çoğu zaman neden basit ve tedavi edilebilir olsa da, ciddi bir hastalığın erken uyarı işareti olabilir. Erken teşhis, özellikle kolorektal kanserde hayat kurtarıcıdır. Bu nedenle, bu durumu yaşayan her erkeğin, özellikle de risk faktörleri taşıyorsa, mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurması önerilir.