Kan Kanseri Belirtileri
Kan kanseri, kan yapıcı dokuların ve diğer organların anormal kan hücrelerinin kontrolsüzce çoğalması ile karakterize edilen bir hastalıktır. Tıbbi literatürde lösemi veya lökoz olarak bilinir. Sebebinin tam olarak bilinmemesiyle birlikte, çeşitli kimyasal ajanlar, radyasyon ve virüslerin hastalığın oluşumunda rol oynayabileceği düşünülmektedir. Ayrıca, bazı genetik faktörlerin de hastalığa yatkınlık derecesini artırdığı gözlemlenmiştir. Kan kanseri, hücre tiplerine göre (Myeloid, lenfoid gibi) ve hastalığın süresine göre (Kronik ve akut) çeşitlendirilmektedir. Bazen bu tipler daha hızlı ilerleyerek kötü sonuçlar doğurabilir. Lösemi hastalığı, halk arasında kan kanseri olarak bilinir. Çocuklarda görülen kanser türlerinin üçte biri lösemi kanseri oluşturur. Çocukluk döneminde löseminin tipleri diğer kanser tiplerine göre daha sık görülür.
Kan Kanserinin Nedenleri
Kan kanserinin nedeni tam olarak bilinememektedir. Lösemi, vücudun kan üretimini gerçekleştiren kemik iliğindeki ana hücrelerdeki değişim sonucunda olgunlaşmamış kan hücrelerinin artışı ve bu hücrelerin hızla yayılması ile ortaya çıkar.
Kan Kanserinin Belirtileri
Kanserin belirtilerini öğrenmek, hastalığın erken teşhisi açısından oldukça önemlidir. Ancak bu belirtilerden biri ya da daha fazlasına sahip olmak, kişinin kanser olduğu anlamına gelmez. - Ateş: Kanserde sıklıkla görülür, ancak genelde ileri evre kanserlerle ilişkilidir. Kan kanseri ve lenf bezleri tümörlerinin ilk başında belirti olarak ortaya çıkar.
- Açıklanamayan kilo kaybı: Genelde kanserin, özellikle mide, pankreas, yemek borusu (özofagus) ve akciğer kanserinin ilk belirtisi olarak açıklanamayan kilo kaybıdır.
- Halsizlik: Kan kanseri ya da kansızlığa neden olan mide veya kalın bağırsak kanseri gibi kanserlerde erken görülmektedir. Halsizlik, kanserin izlemini tahmin etme konusunda önemli bir unsurdur.
- Ağrı: Kemik ya da testis tümörlerinde ilk belirti olabilir ama genellikle ileri evrede kanserin belirtisi olarak kabul edilir.
- Memede veya vücutta hissedilen kitleler: Genelde meme, testis, lenf bezi veya yumuşak doku tümörleri cilt altında bir yumru veya şişlik ile görülebilir.
- Kanama: Olağandan öte kanamanın kanserde erken veya geç dönemlerinde var olmasıdır. Balgamda kan görülmesi akciğer, dışkıda kan görülmesi kalın bağırsak, idrarda kan görülmesi idrar torbası (mesane) ve zamansız vajinal kanama rahim ağzı (serviks) kanserine işaret edebilir.
- Cilt değişiklikleri: Cilt tümörleri dışında iç organ tümörlerini de işaret edebilir. Bazı kanserlerde sarılık, ciltte koyulaşma veya ciltte kızarıklık olabilir.
- Dışkılama veya idrar yaparken değişiklik: Uzun süreli kabızlık, ishal veya dışkı boyutunun değişmesi kalın bağırsak kanserine işaret edebilir. İdrar yaparken sancı, idrarda kan görülmesi veya idrar yapma sıklığındaki değişiklikler prostat veya idrar torbası (mesane) kanseri riskini artırabilir.
- Öksürük ve horlama: İnatçı ve geçmeyen öksürük akciğer kanserinde, horlama isteği ve gırtlak (larinks) kanseri riskini taşıyabilir.
- Ben ve siğillerdeki değişiklikler: Vücudun yıllar boyunca bir ben veya siğilde şekil, boyut ve renk değişiklikleri, melanom denilen cilt tümörünün erken teşhisi ile tedavi uygunluğunu artırabilir.
Kan Kanserinin Tipleri
Hangi akyuvar türü aşırı miktarda çoğalıyorsa ve kanserleşme gösteriyorsa hastalık o akyuvar adıyla tanımlanır. Örneğin, lenfosit veya lenfositik lösemi, akyuvarın bir değişikliği olan lenf sistemindeki lenf hücrelerini etkiler. Diğer tip ise myeloid lösemi olup, myeloblastların (olgunlaşmamış kan hücreleri) aşırı üremesidir. - Akut Lenfositik Lösemi (ALL): Lenfosit, lenfoblast olarak adlandırılan olgunlaşmamış kan hücrelerinin dönüşümü ile oluşur. Bunlar, lenf düğümlerinde birikerek şişkinliğe yol açar. Akut lenfositik lösemi, çocukluk çağında en sık görülen lösemidir.
- Akut Myeloid Lösemi (AML): Olgunlaşmamış kan hücresi olan myeloblastların aşırı çoğalmasıyla karakterizedir. Bu hücrelerin kemik iliğinde çoğalmasıyla kan hücreleri üretilemez veya az üretilir. Bu hücreler üretilmezse enfeksiyonlar artar, kansızlık gelişir.
- Kronik Lenfositik Lösemi (KLL): Olgun lenfositler gibi görünürler ancak vücudu savunamazlar. Bu hücreler, kemik iliğinde çok daha fazla üretilir. Ancak koruyucu rolleri yoktur. Yetişkinlerde görülür, yavaş yavaş gelişir ve seyreder. Hasta yıllar boyu yaşayabilir. 50'li yaşlardan sonra görülme sıklığı artar.
- Kronik Myeloid Lösemi (KML): KLL gibi, olgun görünen ancak görevini yapamayan hücrelerin anormal üremesi ile karakterizedir. Bütün normal hücreler bitene kadar bu hücre artışı sürer. Yetişkinlerde %25-60'ını oluşturur. En çok 25-60 yaşlarında görülür. Erkeklerde daha sıktır.
Kan Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Lösemi umutsuz bir hastalık değildir. Son yıllarda uygulanan kemik iliği nakilleri başarılı sonuçlar vermekte ve iyi bir tedavi ve moral desteği ile hastalarda %85'e varan oranlarda iyileşmeler sağlanmaktadır.
Çocukluk çağı lösemi tedavi edilebilen bir hastalıktır. Hastalığın türüne göre bazı tedavi protokolleri uygulanmakta, uygun tedavi ve destekle iyi sonuçlar vermektedir.
Kemoterapi: İlaç tedavisi olarak bilinir. İlaçlar hap şeklinde, iğne şeklinde olabilir ya da damardan serum içinde verilebilir. Bu ilaçların etkisiyle kötü huylu hücreler yok edilir.
Radyoterapi: Işın tedavisi uygulanır.
Kemik İliği Nakli: Nadiren bazı hastalar için gerekmektedir. |
.jpg "Büyük ve Küçük Kan Dolaşımı")
Kan kanserinin belirtileri nelerdi ve hangi belirtilerle karşılaştığımızda doktora başvurmalıyız? Ayrıca, kan kanseri türleri hakkında bilgi verir misiniz?
Cevap yazBerat bey, kan kanserinin belirtileri genellikle halsizlik, yorgunluk, kilo kaybı, gece terlemeleri, ateş, sık enfeksiyon geçirme, ciltte kolay morarma ve kanama, kemik veya eklem ağrıları şeklinde ortaya çıkabilir. Bu belirtilerden herhangi birini yaşadığınızda vakit kaybetmeden bir doktora başvurmanız önemlidir.
Kan kanseri türleri ise başlıca üç ana grupta incelenir: Lösemi, lenfoma ve multipl miyelom. Lösemi, kemik iliğindeki kan hücrelerinin kontrolsüz şekilde çoğalmasıdır. Lenfoma, lenfatik sistemdeki hücrelerin anormal büyümesidir. Multipl miyelom ise plazma hücrelerinin kanseridir. Her biri farklı belirtiler ve tedavi yöntemleri gerektirir, bu nedenle erken teşhis ve uygun tedavi planlaması için uzman bir doktorla görüşmek kritik öneme sahiptir.