Kan pıhtılaşması, kanın damarlar içinde pıhtı oluşturarak normal kan akışını engellemesi veya sınırlamasıdır. Normal şartlarda kan pıhtıları, kan damarlarındaki kesikleri ve çatlakları kapatmak ve kanamayı durdurmak için oluşur. Ancak kanın gereğinden fazla pıhtılaşması, kan akışının yavaşlamasına ve çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu durum, organlara zarar vererek ciddi sağlık sorunlarına ve hatta ölüme yol açabilir.

Kan pıhtılaşması, çeşitli nedenlerle meydana gelebilir. Bu nedenler arasında genetik faktörler ve kazanılmış etkenler bulunmaktadır:

Kan pıhtılaşmasının genetik ve kazanılmış etkenlerin bir araya gelmesiyle meydana gelmesi de mümkündür. Bu durumda kişiler yüksek risk grubunda değerlendirilir.

Kan pıhtılaşma süreci, vücutta meydana gelen kesik veya çatlakların kapatılmasında önemli bir rol oynar. Bu sürece dahil olan temel faktörler şunlardır:

Vücuttaki pıhtılaşma sürecinin değişmesi veya istenmeyen şekilde tetiklenmesi sonucunda, kan pıhtılaşması meydana gelir. Bu pıhtılar, kalp, beyin, böbrek, toplardamar, akciğerler ve atardamarlara kadar yayılabilir. Diyabet, ateroskleroz, kalp yetmezliği, obezite ve atriyal fibrilasyon gibi hastalıklar, kan pıhtılaşmasına neden olabilir. Ayrıca derin ven trombozu, ciddi ameliyatlar, travmalar, kemik kırıkları ve uzun süreli hastane yatışları da pıhtılaşma riskini artırır.

Kan pıhtılaşması riski altında bulunan kişiler, hem genetik hem de kazanılmış etkenlere sahip olan kişilerdir. Örneğin, sigara içen, aterosklerozu bulunan ve genetik yatkınlığı olan kişiler, sadece sigara içen kişilere göre kan pıhtılaşmasına daha yatkındır.

Kan pıhtılaşmasının belirtileri, pıhtının yerine göre değişiklik gösterebilir. Akciğerlerde veya kalpte meydana gelen pıhtılar, göğüs ağrısı, kolda, sırtta, boyunda ve çenede rahatsızlıklar, nefes darlığı gibi belirtiler verebilir. Bacaklarda oluşan kan pıhtıları, kızarıklık, bacağın alt bölümünde ağrı ve sıcaklık olarak kendini gösterir. Beyinde oluşan pıhtılaşmalar, hareket edememe, konuşma bozukluğu, baş ağrısı ve anlama güçlüğü gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Bu belirtiler ortaya çıktığında, hastaların hemen tedavi edilmesi gerekmektedir.

Kan pıhtılaşması tanısı, hastanın fiziki muayenesi ve öyküsünün dinlenmesi sonucunda yapılan tam kan sayımı gibi tetkiklerle konur. Rahatsızlığın genetik olduğu düşünülürse, farklı testler yapılarak pıhtılaşma sebebi tespit edilir.

Kan pıhtılaşması, ilaçlarla tedavi edilir. Pıhtının büyüklüğüne ve yerine göre acil veya rutin tedavi gerekebilir. Acil tedavi gerektiren pıhtılaşmalarda, pıhtıyı hızla çözen ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, yaşamı tehdit etme riski bulunduğundan, inme ve kalp krizi gibi durumlarda kullanılır. Rutin tedavilerde ise, kan sulandırıcı ilaçlar ağız yoluyla veya deri altına enjekte edilerek uygulanır. Ancak bu ilaçların kanamaya sebep olabileceğinden, kontrollü kullanılması gerekir.