Tam kan sayımı testi ne işe yarar ve nasıl yapılır?

Tam kan sayımı (TKS), bir kişinin kanının çeşitli bileşenlerinin sayısını ve oranını belirlemek için yapılan bir laboratuvar testidir. Bu test, genellikle genel sağlık durumunu değerlendirmek, hastalıkları tanımlamak veya tedavi süreçlerinin izlenmesi amacıyla kullanılır. TKS, hemoglobin, hematokrit, beyaz kan hücreleri (lökositler), kırmızı kan hücreleri (eritrositler) ve trombositler gibi kan bileşenleri hakkında kapsamlı bilgi sağlar.

Tam kan sayımının birkaç önemli amacı bulunmaktadır:

• Hematolojik hastalıkların tanısı: Anemi, lösemi, trombositopeni gibi hastalıkların teşhisinde kullanılır.
• İnflamasyon ve enfeksiyonların değerlendirilmesi: Beyaz kan hücrelerinin sayısı, vücudun enfeksiyonlara karşı verdiği yanıtı gösterir.
• Genel sağlık durumu: Düzenli kontrol ile sağlık durumunun izlenmesi sağlanır.
• Tedavi takibi: Özellikle kan hastalıkları veya kanser tedavisi gören hastaların izlenmesinde kullanılır.

Tam kan sayımı testi genellikle şu adımlarla gerçekleştirilir:

• Hastanın kan örneği alınır: Kan örneği, genellikle kolun iç kısmından venöz kan alınarak elde edilir.
• Kan örneği hazırlanır: Alınan kan, EDTA gibi antikoagülanlarla işlenir, böylece pıhtılaşma önlenir.
• Laboratuvar analizi: Kan örneği, otomatik analiz cihazları veya mikroskop altında incelenerek kan bileşenleri sayılır ve oranları belirlenir.

Tam kan sayımı sonuçları, normal referans aralıkları ile karşılaştırılarak değerlendirilir. Aşağıdaki kan bileşenleri için normal değer aralıkları genel olarak şu şekildedir:

• Kırmızı kan hücresi sayısı: 4.5 - 6.0 milyon hücre/mcL (erkekler), 4.0 - 5.5 milyon hücre/mcL (kadınlar)
• Hemoglobin: 13.5 - 17.5 g/dL (erkekler), 12.0 - 15.5 g/dL (kadınlar)
• Hematokrit: %38 - %50 (erkekler), %34 - %44 (kadınlar)
• Beyaz kan hücresi sayısı: 4,500 - 11,000 hücre/mcL
• Trombosit sayısı: 150,000 - 450,000 hücre/mcL

Tam kan sayımında elde edilen sonuçlar, çeşitli sağlık durumlarının ve hastalıkların belirlenmesine yardımcı olur. Örneğin:

• Düşük hemoglobin seviyeleri anemi belirtisi olabilir.
• Yüksek beyaz kan hücresi sayısı enfeksiyon veya iltihaplanma durumunu gösterebilir.
• Düşük trombosit sayısı kanama riskini artırır.

Tam kan sayımı testi öncesinde hastaların belirli bir hazırlık yapması gerekmez. Ancak, bazı durumlarda doktorlar, testten önce aç kalmanızı isteyebilir. Ayrıca, bazı ilaçlar test sonuçlarını etkileyebileceğinden, doktorunuza kullandığınız ilaçları bildirmeniz önemlidir.

Tam kan sayımı testi, sağlığın izlenmesi ve hastalıkların tanımlanması açısından kritik bir rol oynamaktadır. Bu testin sonuçları, bireylerin sağlık durumunu anlamalarına ve gerektiğinde tedavi süreçlerini başlatmalarına yardımcı olmaktadır. Sağlık profesyonelleri tarafından yapılan bu test, bireylerin genel sağlık durumunu değerlendirmek için vazgeçilmez bir araçtır.